Przerwa na karmienie dziecka. Kiedy przysługuje? Jak ją wyliczyć?

Powrót do pracy po urlopie macierzyńskim lub rodzicielskim często wiąże się z pytaniem o uprawnienia związane z karmieniem piersią. Jednym z najczęściej pojawiających się wątpliwości jest to, czy „godzina na karmienie” przysługuje w każdym przypadku (także nauczycielce) oraz jak prawidłowo ustalić, kiedy można z niej skorzystać.

Poniżej przedstawiamy zasady w sposób możliwie jasny i praktyczny.

1. Podstawy prawne – ogólne przepisy i regulacje dotyczące nauczycieli

Co do zasady przerwy na karmienie reguluje Kodeks pracy i art. 187. Przepis ten określa liczbę i długość przerw w zależności od dobowego wymiaru czasu pracy oraz liczby karmionych dzieci (m.in. brak prawa do przerwy przy pracy krótszej niż 4 godziny dziennie oraz jedna przerwa przy czasie pracy nieprzekraczającym 6 godzin).

W przypadku nauczycieli ustawodawca przewidział jednak odrębną regulację w Karcie Nauczyciela. Zgodnie z art. 69 ust. 2 Karty Nauczyciela:
jeżeli czas pracy nauczycielki karmiącej dziecko wynosi ponad 4 godziny ciągłej pracy dziennie, przysługuje jej jedna godzina przerwy wliczana do czasu pracy

W praktyce oznacza to, że w odniesieniu do nauczycielek kluczowe znaczenie ma właśnie przesłanka „ponad 4 godziny ciągłej pracy” oraz wymiar „jednej godziny”.

2. Kiedy przerwa przysługuje nauczycielce?

Aby przerwa na karmienie przysługiwała na podstawie Karty Nauczyciela, muszą być spełnione łącznie dwa warunki:

• czas pracy w danym dniu musi przekraczać 4 godziny,

• praca musi mieć charakter ciągły (w rozumieniu organizacji dnia pracy).

Warto zwrócić uwagę na brzmienie przepisu: chodzi o czas pracy „ponad 4 godziny”, a więc nie o „co najmniej 4 godziny”

3. Jak wyliczyć przerwę przy różnych dniach pracy (nasza obserwatorka pracuje np. 4 godziny jednego dnia i 5 godzin drugiego)?

Uprawnienie to ocenia się odrębnie dla każdego dnia – nie „sumuje się” czasu pracy z kilku dni, aby uzyskać przerwę w innym terminie.

• Dzień, w którym pracujesz 5 godzin: jeżeli jest to ponad 4 godziny pracy ciągłej, przerwa (1 godzina) przysługuje.

• Dzień, w którym pracujesz dokładnie 4 godziny: co do zasady przerwa nie przysługuje, ponieważ przepis Karty Nauczyciela wymaga czasu pracy „ponad 4 godziny”.

Uwaga praktyczna: w szkołach źródłem nieporozumień bywa utożsamianie „4 godzin” z „4 lekcjami”. Tymczasem lekcja trwa 45 minut, a przepisy operują dobowym czasem pracy w ujęciu organizacyjnym. Dlatego przy ocenie uprawnienia należy brać pod uwagę rzeczywisty przebieg dnia pracy, zgodnie z planem i obowiązkami wykonywanymi w danym dniu. (Rozpoczynasz pracę o 7.45 i masz dyżur, wychodzisz po 12 – spełniasz zapis ponad 4 godziny)

4. W jaki sposób można skorzystać z przerwy?

Przerwa jest wliczana do czasu pracy, co w praktyce oznacza, że nauczycielka może zostać zwolniona z wykonywania obowiązków w ramach dnia pracy.

Organizacyjnie najczęściej realizuje się to poprzez:

• późniejsze rozpoczęcie pracy albo

• wcześniejsze zakończenie pracy
  – w dni, w których spełniony jest warunek „ponad 4 godziny ciągłej pracy”.

5. Formalności – jak to uporządkować w szkole/przedszkolu/placówce?

Najczęsciej stosowanym rozwiązaniem jest złożenie do dyrektora pisemnego wniosku o udzielanie przerwy na karmienie, z propozycją organizacji (np. w formie wcześniejszego wyjścia lub późniejszego rozpoczęcia pracy). W praktyce szkoły przyjmują również oświadczenie pracownicy, że karmi piersią (bez nadmiernego formalizowania tej kwestii).

Podsumowanie

• Nauczycielki mają odrębne uregulowanie przerwy na karmienie w Karcie Nauczyciela.

• Przerwa przysługuje, gdy w danym dniu praca trwa ponad 4 godziny i ma charakter ciągły.( lekcje, przerwy- dyżury, konsultacje)

• Uprawnienie rozpatruje się dla każdego dnia osobno (bez sumowania).

• Najczęściej organizacyjnie realizuje się je poprzez wcześniejsze wyjście lub późniejsze rozpoczęcie pracy.

 

Koncepcja grafiki z wykorzystaniem AI