Kilka cennych wskazówek, jak zredagować opis i analizę wymagań.
Po zakończeniu stażu każdy nauczyciel musi sporządzić sprawozdanie z realizacji planu rozwoju, a nauczyciel mianowany także opis i analizę wybranych wymagań.
Dla niektórych nauczycieli jest to trudny moment. Twierdzą, że nie potrafią pisać kwieciście i obszernie. No to świetnie!
Właśnie należy pisać konkretnie i jasno.
Te trzy formy wypowiedzi są redagowane w sytuacjach zawodowych oraz do kontaktu z przełożonym i nadzorem pedagogicznym, dlatego powinny posiadać niektóre cechy języka urzędowego, który obowiązuje w takich kontaktach:
– dostosowanie warstwy językowej do celu wypowiedzi,
– komunikatywność, jasność, unikanie zbyt długich konstrukcji składniowych,
– stosowanie terminologii specjalistycznej,
– unikanie słownictwa emocjonalnego i metaforycznego,
– brak odniesień osobistych.
SPRAWOZDANIE to „zdanie sprawy” z przebiegu wydarzenia, okresu, działania, realizacji zamierzeń, których byliśmy autorami. Dotyczy faktów – ich przyczyny, celu, miejsca, czasu, efektu. Krótko, przejrzyście i na temat. Nie wymaga szczegółowych opisów działań ani głębszych refleksji i dywagacji – z nimi spotkacie się dopiero w formie opisów i analiz wymagań, jakie załączycie do wniosku.
Spotyka się dwa rodzaje Waszych sprawozdań:
– w tabeli, którą sporządziliście do planu rozwoju, a więc są bardzo krótkie i oszczędne w treści, czasem z nich za mało wynika albo też próbujecie w tabelce umieścić za dużo informacji, co ją burzy;
– tekstem ciągłym – tu używacie określenia „opisowo”, co sugeruje zamianę sprawozdania w opis i jest u podstaw niewłaściwe, bo efektem są wielostronicowe elaboraty, opisujące działania ze szczegółami. Jednocześnie treści najważniejsze giną w natłoku niepotrzebnych informacji.
Wyjściem jest forma pośrednia – zdanie sprawy z kolejnych działań, przewidzianych planem rozwoju w sposób oszczędny, ale jasny i przejrzysty dla odbiorcy, z uwypukleniem graficznym informacji najważniejszych dla dyrekcji i komisji kwalifikacyjnej.
Nasze wzorcowe sprawozdania znajdziesz tu >KLIK<
OPIS – to forma, w której musisz scharakteryzować każde swoje działanie, którym chcesz udowodnić spełnienie wybranych wymagań. Podaj przyczynę podjęcia tego działania, która stała u jego źródeł – mówiąc prosto „dlaczego to zrobiłaś (-eś)”. Może było sposobem realizacji polityki oświatowej państwa? Może przyczyna wynikała z jakiejś diagnozy lub ewaluacji obszaru pracy szkoły? Może wynikała z programu wychowawczo – profilaktycznego szkoły, programu naprawczego, potrzeb rozwojowych uczniów, ich zainteresowań lub z jakichś innych potrzeb placówki. Jakiej tematyki/problematyki dotyczyło działanie, jakie cele (główny, szczegółowe) realizowałeś. Komu lub czemu było poświęcone, kto był odbiorcą/adresatem, jakimi metodami (formami, narzędziami) zostało zrealizowane, jaki zakres treści obejmowało, kiedy było realizowane i jak długo trwała praca, jak przebiegała realizacja. Jaką wiedzą, pochodzącą z literatury, szkoleń lub samokształcenia, wspomagałaś (-eś) się w czasie opracowywania i realizacji zadania.
Oczywiście zawartość opisu zależy od rodzaju opisywanego działania – zawsze jednak warto napisać, dlaczego i w jakim celu to robiliśmy.
ANALIZA – to chwila na określenie efektów, refleksję i samoocenę. Możesz tu napisać: Jaki wynik dała realizacja zadania, czy i w jakim stopniu spełniła oczekiwania, czy cele zostały osiągnięte. Uzasadnij, że działanie było potrzebne, a jego efekty pożądane. Napisz konkretnie, w jakim sensie podniosło jakość pracy szkoły, co wprowadziło lub udoskonaliło. Jak to sprawdziłaś (-eś) – jak wyglądała ewaluacja, jakie metody i narzędzia były zastosowane. Jak została wykorzystana informacja zwrotna, płynącą z ewaluacji zadania, czyli jakie wnioski zostały wyciągnięte z ewaluacji, jak wdrażałaś (-eś) te wnioski.. Wskaż na ewentualne błędy i co wymagałoby poprawy przy powtórnej realizacji zadania – będzie to świadczyło o rzetelności i świadomości oraz nauczycielskiej refleksji.
EFEKTY – rozporządzenie wymaga, aby podać w sprawozdaniu efekty podjętych działań dla szkoły i nauczyciela. Efekty także są częścią analizy działań. Pojawiają się pytania, „Czy efekty rozdzielać?”. Te efekty zazwyczaj są jednakowe, bo nauczyciel przez swoją pracę realizuje zadania placówki i efekty „dla szkoły” będą spójne z efektami „dla nauczyciela”. Jednak w czasie stażu nauczyciel ma przechodzić proces doskonalenia swojej pracy i doskonalenia siebie, jako zawodowca. Dlatego jeśli jest tego świadomy, refleksyjny i realizuje własne cele rozwojowe, to te osobiste efekty wskaże.
Zadbaj, aby efekty były sformułowane konkretnie, jasno i odnosiły się do zamierzonych, świadomych celów działania. Aby nie były zbyt ogólne i niewiele mówiące o sensie Twojej pracy. Aby nie były komunałami i „mową – trawą” o niczym.
EDYCJA. Wygląd dokumentacji jest pierwszą rzeczą, z którą spotka się komisja, dlatego warto pochylić się nad nim chwilę. Postaraj się, aby dokument wyglądał estetycznie, przejrzyście i czytelnie. Twoja dokumentacja, składana do kuratorium, ma charakter urzędowy, dlatego należy wziąć pod uwagę zasady tworzenia pisma urzędowego:
– preferowana czcionka szeryfowa, zwykle Times New Roman, w całym dokumencie taka sama,
– rozmiar 12 dla zasadniczych części dokumentu, z możliwością zwiększenia go w nagłówkach i zmniejszenia w przypisach,
– możliwość stosowania wyróżnień (pogrubienia, kursywy, r o z s t r z e l e n i a) dla wyrazów i fraz, które chcesz zaakcentować,
– marginesy szerokości 2,5 cm (można z lewej strony dodać 1 cm na połączenie kartek),
– wcięcia akapitów długości jednego skoku tabulatora,
– wyjustowanie,
– numerowanie stron.
Uwagi dodatkowe
- Boisz się, że jednak nie będziesz w stanie spełnić wszystkich wymagań w sposób wystarczający? Pomoże Ci wtedy Karta Nauczyciela (rozdz.3a,art.9c,pkt.3a):
Nauczycielowi mianowanemu, ubiegającemu się o awans na stopień nauczyciela dyplomowanego, za spełnienie odpowiednich wymagań (…) uznaje się także jego odpowiedni dorobek zawodowy ze szczególnym uwzględnieniem okresu od dnia uzyskania stopnia nauczyciela mianowanego.
Zatem skoro masz takie działania, możesz z powodzeniem je wykorzystać w opisie i analizie (ale nie w sprawozdaniu z planu rozwoju!). Nie przesadzaj jednak z tym, gdyż komisja uwzględnia najpierw działania z okresu stażu.
- Każde działanie, chociaż nawet spełnia różne wymagania (czyli pasuje do różnych paragrafów), wolno Ci wykorzystać dla spełnienia tylko jednego wymagania. Możesz wspomnieć, możesz nawiązać, ale opisać i zanalizować możesz tylko raz.
Chcesz wiedzieć więcej- wskakuj do Strefy Rozwoju Nauczyciela >KLIK<
Wskazówek udzieliła
Maryla Kowalewska
z zespołu Kapelusza z Kwiatami
